Karşısındaki adam, kendisinden hiç beklenmeyecek bir çeviklikle bağıran
adamı itip yere düşürdü." cümleleri ile paragraf sürdürülürse öyküleme
tekniğinden söz edilebilir.
Hatırlarsanız betimleyici anlatım türünde fotoğraftan söz etmiştik.
Betimleme, gözlemlenen bir manzaranın bir an içerisinde fotoğrafının
çekilip fotoğrafta görülenlerin anlatılmasıydı.
Betimleme için anahtar kavram nasıl "fotoğraf" ise, öyküleme için de
"kamera"dır. Birbirine bağlı, birbirini izleyen eylemler ancak kamera ile
saptanabilir.
Örnek:
“Sabahleyin erkenden hazırlanıp evden çıktı. Ağır ağır yürüyerek
otobüs durağına geldi. Durağın çok kalabalık olduğunu görünce biraz
durup ne yapacağını düşündü…
…Aniden geriye dönüp istasyona doğru yürümeye başladı. Sanki
altmış yaşında değil de on sekiz yaşında bir delikanlı gibi hızlı adımlarla
yürüyordu şimdi.”
(Ömer Seyfettin)
Bu kısa parçada birbirine bağlı eylem dizisi vardır. Burada anlatılanları
tek fotoğraf karesine alıp anlatmak mümkün değildir.
Örnek:
"Camın dış tarafında uzun boylu, esmer yüzlü tığ gibi bir delikanlı
belirdi. Gölge gibi kaydı, gözlerini çevirip Şeref Bey'in olduğu tarafa şöyle
bir baktı…
…Sonra iki adım ötedeki kapıdan kahveye girdi. Orada biraz durakladı.
Gözleri avukatın üzerinde idi. Büyülenmiş gibi ona doğru yürüdü. Muamele
memurunun arkasında durdu…
…Fakat yüzüne doğru kaldırmaya hazırlandığı dirseğini kullanmaya
vakit kalmadan, o sakin delikanlı, kendisinden hiç beklenmeyen bir atiklikle
muamele memurunu kenara itti…”
(İlhan TARUS)
Parçadaki olay oldukça yalın. Bir genç birine bir tokat patlatıyor. Tokat
atma, eylemlerin son halkasını oluşturuyor. Gencin tokat atmadan önce
yaptıkları adım adım anlatılıyor ve daha sonra bitiş sahnesi yer alıyor.
3) Açıklama
Öğretmek, bilgi vermek amaçlı yazılarda kullanılır. Bir durum ya da
konu hakkında okuyucuyu bilgilendirmek amacıyla yazılan yazılarda
kullanılır.
Yazarın amacı ele aldığı konuyu aydınlatmaktır. Bu nedenle açıklama
yazı ve paragraflarında sanatlı anlatıma başvurulamaz. Yazar, anlatımının
yalın ve anlaşılır olmasına özen gösterir.
Onun asıl kaygısı düşüncelerini okura aktarmak, ele aldığı konuyu
gereği gibi açıklamaktır.Ders kitaplarında bir konu öğrenciye anlatılmaya
çalışılırken açıklama tekniğinden yararlanılır.

"Açıklama" tekniği ile ilgili baştan beri burada anlatılanlar da açıklayıcı
anlatımın örneğidir.
4) Tartışma
Herhangi bir konuda ileri sürülen bir görüşün yanlışlığını kanıtlamak
amacıyla yazılan yazılarda kullanılır. Tartışma tekniğine de bilgi vermek
amaçlı yazılarda başvurulur.
Yazının başında, ortaya atılan teze yer verilir. Bu tezin doğruluğunu
savunanların görüşleri aktarılır.
Yazar daha sonra bu tezin niçin yanlış olduğunu nesnel verilere
dayanarak ortaya koyar; savunulan tezin yanlışlığını kanıtlar. Yalnız


You've reached the end of your free preview.
Want to read all 186 pages?
- Fall '17
- Mehmet Aygüneş